بیماریهای شایع در هنگام سفر اربعین
بیماریهای منتقله از راه تنفس
بیماریهای زیادی وجود دارند که از طریق تنفسی منتقل میشوند از این بیماریها میتوان به سرماخوردگی، آبلهمرغان، اوریون، سرخک، سیاهسرفه، سل، آبله، مننژیت، سیاهزخم و انواع بیماریهای ناشی از کرونا ویروسها مانند آنفولانزای خوکی، مرس و کوید 19 اشاره کرد.
این بیماریها از راه تنفس فرد مبتلا و ذرات موجود در هوا و گاهی از طریق آلوده کردن سطوح و بصورت تماسی میتوانند سایر افراد را مبتلا کنند. هر کدام از این بیماریها عوارض مخصوص به خود را دارند اما آن جا که پای جمعیتهای انبوه در میان باشد لازمه ملاحظات بهداشتی بیش از پیش اهمیت مییابد چون در صورت ابتلاء حتی یک نفر ممکن است فاجعه و بحرانی در حد وقایع همهگیریها را رقم بزند که نمونهای از آن را در دهه 90 با بروز همهگیری کوید 19 شاهد هستیم.
ملاحظات بهداشتی در مواجهه با بیماریهای منتقله
- دستهای خود را قبل از خوردن و آشامیدن، قبل و بعد از رفتن به سرویس بهداشتی و قبل از هر بار دست زدن به محدوده سر و صورت به روش صحیح با آب ولرم و صابون مایع بشویید و یا از ژل ضدعفونی کننده استفاده نمایید.
- در محلهای پرتراکم همواره از ماسک استفاده کنید، همچنین در استفاده از ماسک دقت داشته باشید که آن را بدرستی بپوشید و بدرستی خارج نمایید.
- از وسایل شخصی خود استفاده نمایید.
- از افراد علائم دار تنفسی فاصله مناسب را حفظ کنید.
- در صورتی که خودتان علائمی شبیه سرماخوردگی و علائم تنفسی دارید برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب به دیگران، از حضور در تجمعات پرهیز نمایید.
آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری حاد تنفسی – ویروسی است که در فصل سرما شایع ميشود. بعضی عوامل، از جمله ضعف عمومی، خستگی، محیطهای پرتراکم و عدم رعایت بهداشت، فصل و مکان جغرافیایی، فراوانی ویروس آنفولانزا در طول ماههای فصل زمستان و وضع بد تغذیه، امکان ابتلاء به این بیماری را افزایش میدهد. وجود کلیه این عوامل در ایام پیادهروی اربعین به خودی خود احتمال بروز و شیوع آنفولانزا را افزایش میدهد.
علائم بالینی آنفولانزا در انسان
علائم آنفولانزا مشابه سرماخوردگی است اما شدیدتر بوده و بیشتر طول میکشند. این علائم شامل تب بالای 38 درجه سانتیگراد، گلودرد، سرفه، بیاشتهایی، تهوع، اسهال و استفراغ، احساس کوفتگی (دردهای عضلانی و استخوانی)، لرز، سردرد میباشد.
علائم آنفولانزا معمولا در 3 تا 4 روز اول شدید هستند و کم کم رو به بهبودی میگذارد. اکثر افراد بدون هیچ مشکلی بهبود مییابند اما در برخی موارد آنفولانزا منجر به مشکلات جدیتر میشود و میتواند عفونتهای باکتریایی ایجاد نماید. آنفولانزا میتواند منجر به همهگیریهای خطرناک و یا حتی مرگ و میر در گروههای پرخطر گردد.
افراد در معرض خطر آنفولانزا:
- مبتلایان به بیماریهای مزمن، مثل افراد دیابتی، مبتلایان به بیماران قلبی، ریوی، کلیوی، بیماران سرطانی و افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند
- زنان باردار
- کودکان زیر 5 سال و سالمندان بالای 65 سال
مهمترین راه انتقال بیماری
مهمترین راههای انتقال بیماری، ورود عوامل بیماریزا به ریه و استنشاق ذرات عفونی میباشد. ذرات عفونی میتوانند به طور مستقیم در اثر تماس و یا انتشار قطرههای آب دهان و به طور غیرمستقیم بهوسیله دست و اشیایی که به تازگی آلوده به ترشحات بینی و گلوی شخص آلوده شده است منتقل شوند.
راههای پیشگیری از آنفولانزا
- دستهای خود را در طول روز چندین بار با آب و صابون بشویید.
- از تماس دستهای آلوده با چشم، دهان و بینی خودداری کنید.
- در مواجهه با بیماران و افراد مبتلا از ماسک استفاده نمایید و سعی کنید فاصله حداقل یک متری از این بیماران را حفظ کنید.
- در زمان شیوع بیماری آنفولانزا از دست دادن و روبوسی با کردن با دیگران خودداری کنید.
در صورت ابتلاء به آنفولانزا و علائم سرماخوردگی اقدامات ذیل را انجام دهید:
- از ماسک برای پوشش روی دهان و بینی خود استفاده کنید.
- حین عطسه و سرفه جلوی بینی و دهان خود را با دستمال نگه دارید و دستمال استفاده شده را داخل کیسه پلاستکی انداخته، در کیسه را ببندید و سپس آن را در سطل زباله بیندازید.
- در روزهای اول ابتلاء به بیماری، بیشتر استراحت کنید و سعی کنید از حضور در مواضع پرتراکم پرهیز نمایید.
- از دست دادن و روبوسی با سایرین خودداری کنید.
- مکرر دستهای خود را با آب و صابون بشویید.
- مایعات گرم بیشتری مصرف نمایید.
- با آب و نمک دهان و مجاری بینی خود را در طول روز بشویید.
آلرژی یا حساسیت
آلرژی واکنش سیستم ایمنی بدن است و هنگامی ایجاد میشود که سیستم ایمنی مادهای را که معمولاً برای بدن بیضرر است را اشتباهاً به عنوان مادهای زیانآور شناسایی میکند و بر علیه آن وارد عمل میشود. بدن انسان به طور معمول در مقابل عوامل مضری مانند ویروسها و باکتریها از خود دفاع میکند. اما گاهی اوقات این دفاع در مقابل مواد بیضرری مانند گرد و غبار، کپکها، یا گردهی گیاهان صورت میگیرد. سیستم ایمنی بدن در مقابل این مواد واکنش نشان داده و موادی تحت عنوان پادتن میسازد. پادتن مانند اسلحهای به آنها حملهور میشود تا آنها را از بین ببرد. این باعث میشود که یک سری واکنشهای التهابی در بدن رخ بدهد که علائمی را در بدن ایجاد میکند که به طورکلی به آنها واکنشهای آلرژیک گفته میشود.
واکنش آلرژیک کجا و چرا رخ میدهد؟
یک واکنش آلرژیک ممکن است در هر نقطه از بدن اتفاق بیفتد؛ مانند پوست، چشم، دیواره چشمها، دیوارهی معده، بینی، سینوسها، گلو، ریهها. در واقع سلولهای ایمنی در این قسمتها واقع شدهاند تا با عوامل مهاجمی که از طریق استنشاق یا بلع وارد میشوند و یا در تماس با پوست قرار میگیرند مقابله کنند.
علائم آلرژی موارد ذیل را شامل می شود:
- گرفتگی و احتقان بینی، عطسه، خارش بینی، ترشح از بینی، خارش گوشها یا سقف دهان
- التهاب لایههای چشم شامل قرمزی و مرطوبشدن چشمها و ترشح و خارشدار شدن آنها
- التهابهای پوستی شامل خشک شدن پوست، قرمز شدن و خارشدار شدن
- کهیر، ضایعات خارشدار پوست
- بروز علائمی مشابه با آسم شامل کوتاه شدن تنفس، بروز سرفه و خس خس سینه
پیشگیری از ابتلاء به علائم آلرژی:
بهترین راه مقابله با آلرژی دوری از ماده محرک است؛ از آن جا که فضای جوی کشور عراق پر از ریزگردها بوده و با گرد و غبار همراه است، دوستانی که به این مواد حساسیت دارند حتماً از ماسک استفاده نمایند. یک راه مؤثر برای پوشاندن راههای هوایی از ریزگردها استفاده از شال و یا یک چفیه است که به طور کامل بتوان دهان و بینی را با آن پوشاند.
در مواجه با گرد و غبار، مصرف مایعات زیاد و شستشوی مکرر حلق و بینی توصیه میگردد.
به افرادی که مبتلا به آلرژی های تنفسی هستند توصیه میشود از ماسک فیلتردار استفاده نمایند.
شستن دستها هم در پیشگیری از حساسیتهایی که چشمها و پوست را درگیر میکند بسیار موثر است.
وبا (اِلتور)
وبا نوعی بیماری حاد اسهالی است که در اثر تولید و تجمع سم میکروب وبا در روده باریک ایجاد میشود. این بیماری چون اولین بار در منطقهای به نام التور در آفریقا پیدا شد، به این نام مشهور میباشد.
چون این بیماری میتواند باعث از دست دادن حجم زیادی از آب و الکترولیتها (مواد معدنی موجود در بدن) شود، اگر به موقع درمان نشود میتواند منجر به شوک و در نهایت مرگ در فرد مبتلا شود. این عارضه در کودکان خردسال و سالمندان خطرناکتر است.
راههای انتقال بیماری
- استفاده از آب، غذا و یخ آلوده
- شستشوی ظروف غذا در آبهای آلوده
- تماس دست با مدفوع و استفراغ فرد بیمار یا مواد و اشیای آلوده
- دست دادن با دست آلوده فرد بیمار
- خوردن سبزیجات و میوههای خامِ آلوده
علائم و نشانههای بیماری
شخص مبتلا به وبا، اسهال خفيف بدون درد و بدون تب دارد كه كم كم شديد ميشود؛ اسهال شخص مبتلا به وبا شُل و آبكي بوده که بعد از چند بار دفع مدفوع به شكل لعاب برنج شده و بوی ماهی پیدا میکند. بيماري وبا گاهي همراه با استفراغ و گاهي بدون استفراغ است كه به سرعت و در ظرف سه الي چهار ساعت موجب كم آبي شديد بدن شده و در صورتي كه سريعاً آب و املاح بدن جبران نشود، سبب مرگ فرد مبتلا ميشود.
دوره پنهان بيماري وبا از لحظه ورود ميكروب به بدن تا بروز بيماري از چند ساعت تا پنج روز ميباشد؛ ولي به طور معمول در يكي دو روز بيماري وبا آشكار ميشود.
راههای پیشگیری از بیماری وبا
- قبل از غذا خوردن و بعد از رفتن به توالت، دستهای خود را با آب و صابون خوب بشویید.
- از صابونهای جامد همگانی برای شستن دستها استفاده نکنید مگر صابون مخصوص خودتان باشد.
- از خوردن آبهای مشکوک خودداری کنید. (تذکر اخلاقی: به هوای رعایت بهداشت با خادمهای حضرت اباعبدالله علیه السلام که آب رو در لیوانهایی که به نظر شما غیربهداشتی میرسد تعارف میکنند رفتار بدی نداشته باشید!!)
- از خوردن سالاد و سبزیجات خام پرهیز نمایید.
- میوهها را قبل از مصرف خوب بشویید.
- از مصرف دوغ و ماستهای محلی پرهیز نمایید.
- از لیوان و قاشق شخصی استفاده نمایید.
- در هنگام شیوع وبا از دست دادن پرهیز کنید.
در صورت مشاهده علائم وبا بايستي مايعات فراوان و پودر (ORS) را مطابق با دستورالعمل نوشته شده بر روی آن مورد استفاده قرار دهید و سريعاً به نزديكترين مركز بهداشتي درماني مراجعه کنید.
هپاتیت A
به التهاب و ورم کبد هپاتیت گفته میشود. عوامل مختلفی منجر به ایجاد التهاب در کبد میشود که یک نوع آن ویروس هپاتیت A است.
علائم ابتلا به هپاتیت
علائم، در تمامی انواع هپاتیت، مشابه است؛ به این صورت که اول، علائم عمومی مثل بیاشتهایی، ضعف، خستگی، تهوع، استفراغ و درد مبهم در قسمت فوقانی و راست شکم بروز میکند. گاهی در این مرحله تب هم وجود دارد. بعد از این مرحله زردی پیش رونده بروز میکند که ملتحمه، مخاطها و پوست بدن زرد میشود. این علائم معمولاً حدود 4 تا 6 هفته بعد از ورود ویروس بروز میکند.
همانطور که متوجه شدید اگر خدای نکرده کسی در حین سفر به این بیماری مبتلا شود، قاعدتاً هیچ کدام از علائم بالا را در طی سفر تجربه نخواهد کرد و علائم 4 تا 6 هفته بعد بروز پیدا خواهند کرد.
ما چرا قصد داریم هپاتیت A را معرفی کنیم!؟
اول به خاطر راه انتقال این بیماری است که بسیار ممکن است در طول سفر پیش بیاید؛ زیرا این بیماری از طریق تماسهای نزدیک قابل انتقال است. عمدهترین انتقال آن از طریق مدفوعی – دهانی میباشد؛ یعنی در مناطقی که بهداشت رعایت نشده و پس از استفاده از دستشویی، دستها با آب و صابون شسته نمیشود و با همان دست غذا خورده میشود، این ویروس به راحتی انتقال مییابد. همچنین در اثر خوردن گوشت نپخته ماهی منتقل میشود.
دوم به خاطر پیشگیری از ابتلاء به این بیماری است که به راحتی با رعایت اصول بهداشتی توسط شما احتمال ابتلاء به بیماری به صفر میرسد.
پیشگیری از هپاتیت A:
از آن جا که هپاتیت A از طریق مدفوعی – دهانی منتقل میشود، بهترین راه برای پیشگیری از آن، شامل رعایت نکات بهداشتی و جدا کردن وسایل شخصی بیمار مبتلا به هپاتیت A در دوران بیماری است. مورد اول که بسیار راحت است و مهمترین بخش آن هم شستن دستهاست و اما مورد دوم چون شما نمیدانید که چه کسی مبتلا به بیماری است، عاقلانهتر این است که خودتان ظرف مخصوص به خودتان داشته باشید. ما توصیه میکنیم یکی از ملاکهای انتخاب در صرف غذا، مسائل بهداشتی باشد. همچنین توصیه میشود که یک لیوان در دار و یک قاشق مخصوص خودتان داشته باشید.
یبوست
یبوست یا خشکی مزاج عارضهای در دستگاه گوارش است که به موجب آن مواد دفعی، در رودهی بزرگ سفت میشوند و دفع آنها با درد و سختی همراه میشود. به عبارت ديگر، برای آن که بگوییم شخصی مبتلا به یبوست شده است، باید حداقل دو مورد از نشانههای زیر را حداقل به مدت 3 ماه داشته باشد:
- زور زدن بیش از حد در حین اجابت مزاج
- مدفوع سفت و خشک
- احساس تخلیه ناکامل بعد از اجابت مزاج
- دو بار یا کمتر عمل دفع در هفته
برخی از افراد در سفر دچار یبوست مسافرتی میشوند که اقدامات زیادی برای رفع آن میتوان انجام داد. ما به مواردی اشاره میکنیم که در این سفر در دسترس شما هستند.
- روزانه 8 تا 10 لیوان مایعات مصرف کنید؛ مثلاً هر یک ساعت یکبار یک لیوان آب بخورید.
- همراه خودتان مقداری آلوی خورشتی بیاورید و در صورت بروز مشکل، آن را در مقداری آب بخیسانید و هم آب و هم آلوی آن را مصرف نمایید.
- در صورتی که یبوست دارید سیب و موز نخورید.
- زیاد چایی، آن هم از نوع غلیط که اتفاقاً در عراق شایع است نخورید.
- در مدتی که یبوست دارید ماست نخورید.
- قهوه مصرف نکنید زیرا به دلیل این که دارای کافئین زیاد است باعث یبوست میشود.
- کمتر برنج بخورید.
- برقراری نظم برای دفع داشته باشید و به محض احساس دفع، اجابت مزاج داشته باشید.
سوء هاضمه
سوء هاضمه عبارت است از یك نوع احساس ناراحتی مبهم در قفسه سینه یا شكم بدون علت ساختاری مشخص كه به هنگام خوردن یا آشامیدن یا به فاصله كمی پس از آن رخ می دهد که میتواند باعث علائم و نشانههایی شود که به زخم گوارشی شباهت دارند، مانند درد یا ناراحتی در قسمت بالایی شکم که اغلب با نفخ، آروغ و حالت تهوع همراه میشود و شایعترین علت آن، برگشت اسید معده به مری است.
علائم و نشانه های بیماری شامل تهوع خفیف، سوزش سردل، درد در قسمت فوقانی شکم، احساس پری معده، ترش کردن و نفخ میباشد.
انجام توصیههای زیر در کنترل بیماری به شما کمک میکند:
- از مصرف غذاهايي كه به تجربه دريافتهايد با بدن شما سازگار نيستند، اجتناب كنيد.
- هيچگاه معده خود را پر از غذا نكنيد، بلكه به دفعات بيشتر اما هر بار با حجمي اندك غذا بخوريد.
- § از حذف وعدههای غذایی پرهیز کنید؛ معده خالی در برخی مواقع میتواند سبب دردهای مبهم شکمی گردد.
- با آرامش غذا بخوريد؛ چون اضطراب و عصبانيت بر روي كاركرد عضلات معده اثر ميگذارد.
- به حالت نشسته و به طور آهسته غذا بخوريد و غذا را خوب بجويد.
- بهتر است براي مصرف سه وعده غذاي اصلي صبحانه، ناهار و شام ساعت معيني در نظر بگیرید و در فاصله بين دو غذا از خوراكيهايي استفاده کنید كه موجب سلب اشتها نمیشوند.
- تا دو ساعت پس از صرف وعده غذایی دراز نکشید.
- از دریافت بیش از حد هوا از طریق دهان اجتناب نمایید که در نهایت منجر به کاهش نفخ میشود. فعالیتهایی که منجر به بلعیدن هوای مازاد میگردد، شامل سیگار کشیدن، با سرعت غذا خوردن، جویدن آدامس، نوشیدن از طریق نی و مصرف نوشابههای گازدار میباشد.
- از رژیمهای کم چرب استفاده کنید و از خوردن میان وعده، قبل از خواب اجتناب نمایید.
- از يك رژيم غذايي سالم استفاده كنيد. از غذاهاي سرخ كردني، پنير، چيپس و گوشت قرمز كمتر استفاده نماييد و بيشتر از ميوهها، مرغ يا ماهي كباب شده و سيب زميني آب پز استفاده نماييد.
- از مصرف ادويههاي تند، نمك به ميزان زياد و سركه خودداري نماييد.
- از كافئين كه در قهوه، چاي و نوشابههاي گازدار وجود دارد كمتر استفاده نماييد.
گرمازدگی
انسان و سایر پستانداران علی رغم تغییرات شدید محیط، میتوانند دمای بدن خود را توسط اتلاف یا ایجاد گرما در محدوده ثابتی نگهدارند؛ اما گرمازدگی زمانی رخ میدهد که افزایش دمای بدن از مکانیسم دفع حرارتی پیشی بگیرد و بدن نتواند خود را با افزایش دمای محیط تطبیق دهد که در این حالت دمای بدن افزایش پیدا کرده و گرمازدگی رخ میدهد.
بیماریهای ناشی از گرما شامل:
عرق سوز، گرفتگی عضلات ناشی از گرما، سنکوپ گرمایی، ضعف و خستگی مفرط حاصل از گرما و گرمازدگی. ضمن این که این بیماری به راحتی و سرعت قابل تشخیص و درمان است، میتواند خطرناک و کشنده نیز باشد. گرمازدگي سیر زیر را دنبال میکند:
- با فعاليت در هواي گرم يا گرم و مرطوب، بدن براي حفظ دماي خود شروع به تعريق میکند که باعث از دست رفتن آب و املاح از بدن ميشود. ما معمولاً با مصرف» آب بدون املاح« اقدام به جايگزين کردن آن ميکنيم که باعث اختلال در املاح بدن و بروز دردهاي عضلاني ميشود. (گرفتگيهاي عضلاني ناشي از گرما)
- با شديدتر شدن تعريق، کم کم کمبود آب هم بروز ميکند و دماي بدن اندکي افزايش میيابد و بدن به کم آبي دچار شده که منجر به سردرد، سرگيجه، بياشتهايي، حالت تهوع، غش، افزايش ضربان قلب، رنگ پريدگي پوست و افزايش دما تا 39 درجه سانتیگراد ميشود. (خستگي گرمايي)
- اگر اين روند ادامه پيدا کند، کمبود شديد آب بدن منجر به افزايش شديد دماي بدن (دماي بالاي 40 درجه)، گرم و خشک شدن پوست، توقف تعریق و اختلال کارکرد دستگاههاي بدن، اختلال در هوشياري و گاه مرگ میشود. (حمله گرمايي)
- در تمام اين مراحل، بدن خون بيشتري به پوست می فرستد تا با تبادل دما با محيط، دماي خود را پايين بياورد و اين ممکن است به طور لحظهای باعث کاهش خون رساني مغز و کاهش ناگهانی سطح هوشیاری شود. (غش يا سنکوپ ناشي از گرما)
علائم مهم گرمازدگی:
علائم شامل تب، افزایش ضربان قلب، منگی، گیجی، هذیان، تشنج، توهم، ناهماهنگی حرکتی، رعشه، تکلم ناهماهنگ، حرکات سریع کره چشم، افزایش تعداد تنفس، درد و گرفتگی عضلانی، کاهش میزان ادرار یا تغییر رنگ ادرار میباشد.
گرمازدگی در صورت سهلانگاری بیمار یا اطرافیان بیمار، اشتباه در تشخیص و شروع تأخیری در درمان، میتواند 20 درصد مرگ و میر در جوانان و 70 درصد مرگ و میر در افراد مسن را به دنبال داشته باشد.
در مواجهه با چنین موقعیتی برای درمان موارد زیر را انجام دهید:
- شروع سریع درمان قبل از استقرار کامل بیماری و یا رساندن فرد بیمار به مراکز درمانی که در بین راه تعبیه شدهاند.
- استراحت و پناده دادن از گرما (برای این کار مصدوم را در يک محيط سايه و خنک قرار دهید که از تابش نور آفتاب و گرما دور باشد).
- بیمار را در وضعیت به پشت خوابیده، در حالی که پاهای بیمار را 20 درجه بالا آوردهاید، قرار بدهید.
- کاستن دمای بدن، برای این کار بیمار را برهنه کرده و روی بدن بیمار آب 15 تا 20 درجه بریزید (ترجیحاً به وسیله یک اسپری)، میتوان از کیسههای یخ در کشالههای ران و زیر بغل و گردن نیز استفاده کنید.
- توجه داشته باشید که خنک کردن بايد به آهستگي انجام شود و اگر بيمار حين خنک کردن دچار لرز شد بايد خنک کردن را متوقف کنید و بعد به آرامي ادامه بدهید.
جهت پیشگیری از بروز گرما زدگی، زمانی که هوا بسیار گرم است….
- سعی کنید لباس خنک و نسبتاً گشاد بپوشید. لباسهای تنگ در اثر ایجاد اصطکاک با بدن، نواحی عرق سوز را در بدن به ویژه در زیر بغلها و کشاله ران ایجاد مینمایند.
- در مورد خانمها که از چادر و لباسهای تیره استفاده میکنند، توصیه میشود لباسهای زیر خود را از نوع خنک و نخی و با رنگ روشن انتخاب نمایند.
- به اندازه کافی مایعات مصرف کنید.
- در کنار مصرف مایعات بیشتر، مصرف نمک همراه با میوه، مصرف کمی آجیل شور و یا دوغ برای جبران نمک از دست رفته توصیه میگردد.
- در فواصل مناسب استراحت داشته باشید.
- یك معجون خوب هم برای این وضعیت و پیشگیری از ابتلا به گرمازدگی همان خاک شیر است که قبل از سفر تهیه کنید، خوب آن را بشویید و بگذارید خشک شود؛ با کمی شکر و آب لیمو میتوانید یك شربت معجزه آسا درست کنید.
- سعی کنید در زمانهایی که هوا به شدت گرم است، مثل وسط ظهر، بیشتر استراحت کنید و در صبح زود و زمان عصر که از دمای هوا کاسته میشود، پیاده روی نمایید.
- از عینک آفتابی، کلاه، دستکش، پوشیه و کرمهای ضدآفتاب برای محافظت پوست خود از تابش مستقیم آفتاب بهره بگیرید.
- نواحی که بیشتردچار عرق سوز میشوند مانند زیر بغل و کشاله ران را در طول روز چندین بار با دستمال مرطوب تمیز نمایید.
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات حالت انقباض دردناک و ممتد ماهیچه است. این انقباض عضلانی معمولاً دردناک و ناخوشایند است که ممکن است از چند ثانیه تا چند روز بطول انجامد؛ عارضه جـدی نمیباشد و به جز در موارد خاص، پس از مدت کـوتاهی برطرف میگردد.
علل بروز گرفتگی عضلانی:
- انجام دادن تمرینات بدنی شدید و خستگی عضلات.
- کم آبی بدن.
- قرار گرفتن عضلات در یک وضعیت ثابت به مدت طولانی.
- انجام ندادن حرکات کششی و گرم نکردن بدن پیش از اقدام به فعالیتهای بدنی.
- بههمخوردن تعادل مایعات، هورمونها و الکترولیتهای بدن.
- خالی شدن عضلات از عناصر منیزیم، کلسیم و پتاسیم که برای انقباض مناسب عضلات ضروری هستند.
برای پیشگیری از بروز گرفتگی عضلانی میتوانید اقدامات زیر را انجام بدهید:
- قبل از اینکه احساس تشنگی کنید آب بنوشید.
- ü همیشه بیش از نیاز خود آب بنوشید.
- همراه با افزایش مصرف مایعات، از موادی که نمک بیشتری دارند مثل آجیل شور یا دوغ استفاده نمایید، و یا کمی به آب نمک اضافه کنید و یا همراه میوه نمک بخورید.
- در صورتی که در محیط گرم فعالیت میکنید و یا در صورتی که بیش از حد معمول عرق میکنید، میزان مصرف مایعات را افزایش دهید.
- زیاد از عضلات خود کار نکشید.
- پیش از فعالیت بدنی ابتدا حتماً بدن خود را گرم کرده و حرکات کششی انجام دهید.
- در زمانی که قصد استراحت دارید به طور ناگهانی توقف نکنید؛ به تدریج از سرعت خود کم کنید و در زمان استراحت هم عضلات خود را ماساژ بدهید.
در صورت بروز گرفتگی عضلانی موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:
- انجام حرکات کششی عضلات درگیر (عضله مصدوم را به آرامی بکشید؛ زیرا کشیدن تدریجی عضلات به رفع کوفتگی آن کمک مینماید. توجه داشته باشید محکم کشیدن عضلات ممکن است گرفتگی را تشدید کند.)
- ü از کیف یا کیسه حاوی یخ و یا آب گرم استفاده کنید.
- روزانه به مقدار مناسب آب بنوشید.
- موضع درد را به آهستگی ماساژ بدهید.
تاول
تاول نوعی ضایعه پوستی است. کیسهای متورم که حاوی مایع آبکی است و گاهی حاوی خون یا چرک است که در داخل یا زیر پوست بوده و باعث ایجاد یک منطقه دردناک و متورم در پوست میشود.
چرا و چگونه پای شما تاول می زند!؟
مهمترین علت تاول، اصطکاک و سایش نامناسب بین پوست و کفش و یا هر چیزی است که با پا در تماس است. این تماس و سایش مکرر موجب میشود لایه رویی پوست از لایه زیرین جدا شود. با جداشدن این دو لایه از یکدیگر، بین آنها مایع جمع شده و تاول به وجود میآید. تاول بیشتر در مواقعی به وجود میآید که فرد از کفش جدیدی استفاده میکند که برای پای فرد اندازه نیست. در کسانی که مسافتهای زیادی راه میروند و یا میدوند، تاول پا بیشتر دیده میشود. همچنین در هوای گرم و مرطوب به دنبال تعریق بیشتر احتمال تاول زدن پوست پا بیشتر میشود.
راههای پیشگیری از بروز تاول پوستی
- کفش مناسب بپوشید. کفش مناسب کفشی است که در زمان عصر تهیه شده باشد که پا در بزرگترین اندازه خود بوده باشد و پا در آن خیلی تنگ و خیلی رها نباشد.
- سفر، جای نو کردن کفش نیست. بنابراین در صورت تهیه کفش جدید، حداقل دو هفته قبل از سفر این کار را انجام دهید و در طول این دو هفته مکرر با کفش جدید پیادهروی کنید.
- جوراب نخی بپوشید.
- در فواصل پیادهروی مثل
- اً هر دو تا سه ساعت کفشها و جورابهای خود را خارج کنید و پاهای خود را به ویژه نقاطی را که احتمال فشار در آن نواحی بیشتر است را به آرامی ماساژ بدهید و با کمی روغن چرب کنید.
راه های بهبود تاول پوستی:
- تاول را دستکاری نکنید و جداً از ترکاندن تاولهای پوستی خودداری کنید. در واقع خود تاول پانسمان خودش است پس پانسمان را پاره نکنید!! اما اگر اندازه تاول زیاد بزرگ بود یا موجب بروز درد و ناراحتی میشود، میتوانید تحت نظر پزشک آن را تخلیه کنید. پزشک این کار را با کشیدن مایع درون تاول به وسیله یک سرنگ استریل انجام میدهد.
- اگر چیزی پوست روی تاول را پاره کرد، پوست را بر روی آن برگردانید تا از زخم آن محافظت کند. سپس کمی پماد ضدعفونی کننده از جمله موپرسین و یا تتراسایکلین بر روی آن بمالید و آن را با پارچه تمیز، نه با مواد نایلونی یا پلاستیکی، باندپیچی کنید. وسایل مخصوص باندپیچی تاولها را میتوانید از چادرهای هلال احمر در بین راه تهیه بفرمایید.
- محل تاول را خشک و تمیز نگه دارید.
- هرگز روی تاول را نپوشانید مگر در صورتی که در معرض سایش با چیزی مثل کفش باشد. در این صورت میتوانید با پنبه یا بانداژ شل روی آن را ببندید که البته باید بانداژ را مرتباً تعویض کنید. بنابراین در طول راه بانداژ باشد و در مواقعی که در موکبها و یا حسینیه محل استقرار هستید، روی آن را باز بگذارید.
- کفشهایی که منطقه تاول را تحریک میکند نپوشید؛ در این مواقع بهتر است از دمپایی استفاده کنید.
- با استراحت کردن به موقع و آزادکردن نقاط تحت فشار، به پاهایتان استراحت دهید؛ این نکته، هم موجب پیشگیری از تاول میشود و هم به بهبود سریعتر تاولی که ایجاد شده است، کمک مینماید.
- همیشه قبل از دست زدن به تاول دستهایتان را خوب با آب و صابون بشویید.
- روی تاول را فشار ندهید. بهترین کار برای دور کردن فشار از روی تاولهای پا، گذاشتن بالشتک اسفنجی (میتوانید از کمی پنبه استفاده کنید) به دور آن است. ناحیه تاول را باندپیچی کرده و برای جلوگیری از مالش آن، کفشها را عوض کنید.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:
- تاولهایی که در زیر بستر ناخن قرار دارند.
- تاولها بعد از یکی دو روز بهبود نمییابند یا چرکی، قرمز، داغ یا دردناک میشوند.
- تاولهایی با قطر بزرگتر از پنج سانتیمتر پیدا شدهاند.
سردردهای میگرنی
میگرن یک اختلال پزشکی و علامت پیچیدهای است که با حملات دورهای از یک بار تا دو بار در سال و در برخی افراد تا چندین بار در ماه مشخص می شود که سردرد مهمترین مشخصه آن است و ممکن است با سایر علائمی چون تهوع و استفراغ و حساسیت به نور و صدا هم همراه باشد. علت میگرن به درستی شناخته نشده است اما میتوان گفت این نوع سردرد به طور اولیه یک نوع اختلال عروقی است.
آیا میگرن قابل پیشگیری است!؟
میگرن قابل پیشگیری نیست و ممکن است در هر زمانی رخ دهد. اما عوامل محرک و ایجاد کننده آن قابل کنترل است بنابراین برای کنترل این عوامل محرک اقدامات زیر پیشنهاد میشود:
- برخی از غذاها جزء این مواد محرک هستند که لیست آنها در جدول یک آمده است. همچنین به تأخیر افتادن وعده غذایی، دریافت وعده غذایی ناکافی، دریافت کم مایعات نیز جزء عوامل محرک هستند. توجه داشته باشید که رایجترین محرک حملات میگرنی گرسنگی و دریافت ناکافی مواد غذایی است.
- از آنجا که یبوست میتواند جزء عوامل محرک حملات میگرنی باشد سعی کنید با داشتن تحرک و رژیم غذایی مناسب و مصرف کافی مایعات از یبوست و در نهایت از بروز حملات میگرنی جلوگیری کنید.
- تغییر در الگوی خواب، محرومیت از خواب و حتی طولانیتر خوابیدن باعت تحریک شروع حمله میگرنی میشود. بنابراین زمان مناسبی را برای خواب و استراحت در نظر بگیرید.
- از ورزش و فعالیت سنگین خودداری کنید بنابراین در فواصل مناسب در مسیر پیادهروی استراحت کنید.
- نورهای چشمکزن که مدام خاموش و روشن میشوند، نور خورشید، لامپهای فلورسانت میتوانند باعث شروع سردرد شوند که برای محافظت از چشمها میتوانید از عینکهای آفتابی در نور خورشید و از چشم بند حین خواب استفاده نمایید.
چه داروهایی را میتوانید استفاه نمایید؟
داروهای متفاوتی در حمله میگرنی به کار میروند. منتهی آنچه مهم است دریافت درست و به اندازه دارو است. ما از نام بردن داروهای مصرفی در میگرن خودداری میکنیم؛ اما توجه شما را به رعایت نکات مهمی جلب میکنیم:
- توجه داشته باشید که همواره داروهایی را که پزشک برای میگرن شما تجویز کرده است را همراه داشته باشید و هر گاه احساس کردید که در شروع حمله میگرنی هستید از آنها استفاده کنید. زیرا مصرف دارو تا قبل از شروع حمله موثرتر است، زیرا در طول حمله میگرنی معده کمتر فعال است و دارو در این مرحله به خوبی جذب نمی شود. همچنین در این مرحله اگر میتوانید، چیزی بخورید و یا مایعات شیرین بنوشید.
- دقیقاً از دستورالعملهای داروی تجویزشده پیروی کنید؛ برخی داروها برای کاهش علائم میگرن و برخی داروها به منظور پیشگیری از بروز حملات و یا کاهش شدت و میزان آن تجویز شدهاند؛ بنابراین داروهایتان را طبق دستور و به موقع مصرف نمایید.
جدول1. لیست غذاهایی که محرک بیماری میگرن هستند و شما باید سعی کنید آنها را از رژیم غذاییتان حذف نمایید: |
1- کافئین (قهوه، چای، نوشابه، شکلات) 2- مواد لبنیاتی 3- پنیر کهنه و قوی 4- بسیاری از غذاهای کنسرو شده و حاوی مواد نگهدارنده 5- گوشت دودی شده و در نمک خوابانده شده و عصاره گوشت، سوسیس و کالباس 6- محصولات مخمر مثل کیک و شیرینی تازه 7- غذاهای چرب و ادویهدار، سس 8- آجیل 9- پیاز و ترشیجات به ویژه ترشی کلم. |
دندان درد
از آن جا که سفر طولانی است اگر مشکلی در دندانهایتان وجود دارد قبل از سفر با مراجعه به دندان پزشک آن را برطرف نمایید هیچگونه خدمات تخصصی دندان پزشکی را در شرایط سفر نمیتوانید دریافت کنید.
در صورت بروز دندان درد موارد زیر را رعایت نمایید:
- از خوردن غذا و نوشیدن مایعات گرم در هنگام دندان درد به شدت پرهیز کنید.
- استفاده از کمپرس سرد بر روی صورت در ناحیه درد، درد دندان را بهتر میکند.
- شست و شوی داخل دهان با آب و نمک.
- استفاده از مسکنهای ضد التهاب مثل ژلوفن و استامینافون.
- هنگام خوابیدن هم زیر سرتان بلندتر باشد؛ زیرا اگر بالشت کاملاً تخت باشد، خونرسانی به سر بیشتر شده و دندان درد تشدید میگردد.
عفونت ادراری و تناسلی
عفونت ادراری یک اصطلاح عام است برای جایگزینی و رشد عامل بیماریزا مانند باکتری در کلیه، مجاری ادرار و مثانه. علائم بالینی بستگی به عضو درگیر دارد؛ ولی علائم شایع، سوزش ادرار، تکرر ادرار، احساس فوریت در دفع ادرار و گاه تب و درد است. عفونتهای ادراری از بيماريیهای شايع در میان زنان است.
همچنین در بسیاری از موارد، سوزش ادرار به دلیل کمآبی بدن است و با خوردن چند لیوان آب برطرف میشود؛ در صورتی که سوزش ادرار با سایر علائم همراه بود و یا با افزایش آب مصرفی برطرف نشد به فکر عفونت ادراری باشید.
در این جا قصد نداریم در مورد روشهای درمانی صحبت کنیم؛ چون این، کار شما نیست؛ بنابراین برای اینکه دچار دردسر ابتلاء به علائم عفونتهای ادراری نشوید موارد زیر را رعایت نمایید:
- حفظ بهداشت فردي
- هر روز مقدار کافي مايعات بنوشيد.
- سعی کنید موقع ادرار کردن، مثانه خود را بطور کامل خالی نمایید.
- از نگه داشتن ادرار در داخل مثانه خودداری نمایید.
- عدهای از افراد به دلیل وسواس زیاد نسبت به فضاهای سرویس بهداشتی در طول سفر، مثانه خود را به موقع خالی نمیکنند تا کمتر از سرویسهای بهداشتی استفاده نمایند، این کار ابتلاء به عفونتهای ادراری را افزایش میدهد.
- حالا اگر با وجود همه این مراقبتها به علائم بیماری دچار شدید، توجه داشته باشید که باید به پزشک مراجعه کنید؛ در این مواقع حین تخلیه مثانه، با ریختن آب گرم بر روی ناحیه تناسلی میتوانید قدری درد و سوزش را تسکین دهید؛ همچنین توجه داشته باشید، در این شرایط از مصرف نوشیدنیهای گازدار و غذاهای تند و پر ادویه اجتناب نمایید.
گزیدگی
به دلیل بیابانی بودن مسیر پیادهروی احتمال گزش با جانوران در طول مسیر وجود دارد بنابراین بایستی بدانیم چطور از خودمان مراقبت کنیم که دچار گزش نشویم و اگر دچار گزیدگی شدیم چه اقداماتی را انجام بدهیم.
برای مراقبت از خود در مقابل گزش جانوران موارد زیر را رعایت نمایید:
- در هنگام خوابیدن پوشش کاملی از لباس داشته باشید مثلا لباس آستین بلند، پوشیدن جوراب و …
- در پوشیدن مجدد کفشها بعد از هر بار درآوردن، آنها را به خوبی تکان بدهید و اطمینان حاصل کنید که جانوری داخل آنها نرفته باشد.
- موکبهایی که ساختمانی هستند نسبت به موکبهایی که از چادر هستند در این موضوع ایمنترند.
اگر دچار گزیدگی شدیم چه اقداماتی انجام بدهیم:
مهمترین نکته این است که بدانید چه جانوری شما را گزیده است؟
اگر جانور سمی بوده است: 1. بیحرکت بمانید و تقلاء نکنید 2. عضو دچار گزیدگی را بیحرکت نگه دارید 3. عضو را پایینتر از سطح قلب نگه دارید 4. از مکیدن زخم خودداری کنید 5. ده سانتیمتر بالای ناحیه زخم را طوری ببندید که حداقل یک انگشت از زیر آن رد شود. 6. با کمترین میزان حرکت خود را به یک مرکز درمانی برسانید.
اگر جانور غیر سمی است: 1. موضع را با آب و صابون خوب بشویید؛ 2. اگر علائمی چون تنگی نفس، سختی در تنفس و افزایش ضربان قلب پیدا کردید به مرکز درمانی مراجعه نمایید؛ در غیر این صورت واکنشهای ایجاد شده در محل گزش طبیعی بوده و نیاز به مراجعه پزشکی ندارند.